donderdag 31 december 2015

2015: duizeligheid, angst, ...

2015: duizeligheid, angst, ...

Enkele woordjes die 2015 kenmerkten voor mij...

Alcohol
Na 8 jaar zonder alcohol heb ik eindelijk mijn verhaal eens opgeschreven. Veel vrienden kenden het al, maar nu is het te lezen voor iedereen. Het staat op internet en is ook gepubliceerd in een boek dat een vriend schreef. Alcohol was een periode mijn beste vriend bij grote zorgen. Mijn problemen verdwenen elke keer als ik net genoeg op had. Veel mensen waren gesteund toen ze mijn verhaal hoorden en erover konden praten. Wil je mijn verhaal lezen, check met mij en ik stuur je de link. Als coach ben ik ook altijd bereid anderen te helpen.

Angst
Vluchtelingen stromen weg van oorlog, wanhopig op zoek naar een beter leven. Velen zelfs gewoon naar overleven. Fort Europa blijkt vooral bezig met het beschermen van haar eigen muren, tegen de ellende daarbuiten die ze grotendeels zelf veroorzaakt. Ja, ze doen (soms) het wettelijk minimum, maar de duizenden mensen die hier vlakbij in modder moeten leven, zijn het bewijs dat het verre van 'goed bestuur' genoemd kan worden. Mensen op basis van hun afkomst of godsdienst vals beschuldigen, is niet langer het voorrecht van extreem-rechts. Angst voor terreur wordt misbruikt om allerlei asociale maatregelen en uitspraken goed te praten. Ik reageer er soms fel op, omdat ik vanuit de diepe christelijke waarde van liefde niet anders kan. Het gaat over mensen die net zoveel waard zijn als ik. De vele goede gesprekken die ik heb naar aanleiding van deze situatie, zijn hoopgevend. Ook met die vrienden die totaal anders denken. Ook met vluchtelingen zelf. Even langer doorpraten met iemand, opent ogen. Ook bij mezelf. Ik ben meer in actie geschoten en het mag me al iets meer kosten dan vroeger. Maar woord en daad komen nog steeds niet voluit overeen, ik mag best nog veel meer doen.

Duizeligheid
Na een jaar regelmatige duizeligheid en evenwichtsproblemen bleek een bril van Hans Anders de oplossing te zijn! Ik werd regelmatig plots duizelig, kon dan niet meer goed staan of recht lopen en moest de rest van die dag mijn bed in kruipen wegens misselijkheid. Via de huisarts heb ik bloedonderzoek gedaan, ben ik bij de cardioloog geweest, bij de neus- keel- oorarts: alles bleek in orde. Hartritme was goed, cholesterol & suiker in orde, evenwichtsorganen werken goed. Enkel een lage bloeddruk. Maar toen ik een zonnebril op sterkte wilde kopen, kwam ik erachter dat de sterkte van mijn huidige bril (voor autorijden) lang niet sterk genoeg meer was. Resultaat: Sinds ik die bril heb, is het niet meer teruggekomen! Da's al zes maanden!

Bijl
Dit jaar was mijn schoonmoeder enkele maanden bij ons op bezoek uit Costa Rica. Dat op zich is al noemenswaardig, nietwaar? Maar van alle herinneringen is er in het bijzonder één mij bijgebleven. Ze sprak over de bijl. Om een grote eikenboom om te hakken, of te snoeien, gebruik je een kettingzaag of bijl. Om een jong plantje te snoeien, zou zulk gereedschap fataal zijn. Ze trok de paralel met wat we als mensen maar al te vaak doen. We zien iemand iets fout doen en staan klaar met onze bijl. We houden geen rekening met hoeveel die persoon nog moet groeien of leren, nee we rekenen direct met hen af. Ik kijk ook naar mezelf en zie dat ik, vaker dan me lief is, ook anderen met een bijl benader. Nog steeds. Als actief christen wil ik Gods liefde en genade laten zien door juist mensen te helpen en te steunen waar het moeilijk is. Niet hen afschieten omdat ze iets doen dat ik niet zou doen. Ik zie teveel bijlen, soms met name in eigen kerkkringen en dat baart me zorgen. Ik wil geen deel zijn van de standpuntenkerk die alles beter weet, ik wil deel zijn van de vluchtkerk die toegeeft niet alle antwoorden te hebben, een kerk waar iedereen naartoe kan vluchten als het leven zwaar is.

Mensen
Via mijn werk kwam ik regelmatig bij mensen thuis. Soms voor een coaching gesprek met een jongere, soms voor een vergadering of een brainstorm moment, soms omdat ik gewoon praktische hulp biedt en zo bij mensen binnenkom. Maar ook buiten mijn job als jeugdwerker kom ik regelmatig in gesprek met mensen. Iets ophalen via Kapaza of FreeCycle heeft me al enkele nieuwe vrienden opgeleverd. En feestjes. Of gewoon op straat. Geen Sinds dit jaar werk ik ook in bijberoep bij Het Wekelijks Nieuws waar ik de kans krijg om verhalen van mensen te horen, en hen zelfs helemaal uit te vragen ;-) Al die ontmoetingen verruimen mijn beeld van de wereld. Ik heb dit afgelopen jaar zoveel uiteenlopende visies, omstandigheden, situaties gezien, het heeft me zoveel geleerd, opnieuw. Geen twee mensen zijn hetzelfde en toch zijn ze allen gelijk. Het heeft mijn hart verwarmd en het helpt me om zelf ook anders naar de wereld te kijken. Hoe meer je iemands verhaal leert kennen, hoe gemakkelijker leer je mekaar ook waarderen en begrijpen.

Tweeduizendvijftien was een bewogen jaar. Tweeduizendzestien zal hopelijk veel bewegen. Daar schrijf ik morgen misschien iets over. Happy New Year!

Henri

zaterdag 26 december 2015

Waarom de welgestelde mens de armen nodig heeft

Dit is een vertaling van: http://lifereconsidered.com/2015/12/01/why-the-affluent-need-the-poor/

Het lijkt vanzelfsprekend dat de armen de 'rijken' of welgestelden nodig hebben. Wat minder logisch lijkt, is dat de welgestelden ook de armen nodig hebben. Ik ben echter overtuigd dat, terwijl armen de welgestelden nodig hebben om materieel vooruit te geraken, juist de welgestelden zich nooit ten volle geestelijk kunnen ontwikkelen zonder de inbreng van de armen.

Als ik spreek over 'welgestelden', heb ik het over mensen in de volgende dagelijkse realiteit: Ze hebben ruime keuze aan fatsoenlijke voeding, toegang tot kwaliteitskledij die past, veilig en stabiel onderdak, schoon stromend water, een comfortabele slaapplaats, redelijk hoge veiligheid, betrouwbaar vervoer, nauwe banden met mensen die je kunt vertrouwen in een noodgeval. Je hoeft je geen zorgen te maken om je gezin twee maaltijden per dagen te geven, je hoeft niet te kiezen tussen het kopen van eten en het betalen van je energiefactuur. Je hoeft niet bang te zijn om ieder moment dakloos te worden en je hebt een breed sociaal netwerk. Als dit op jou van toepassing is, zelfs al heb je het soms financieel krap, dan behoor je tot mijn categorie van 'welgestelden'.

Dus waarom hebben de welgestelden de armen nodig? Omdat welvaart die niet gebalanceerd en geïnformeerd wordt door dagelijkse, betekenisvolle interactie met mensen aan de rand van de maatschappij, vergif is voor het christelijk geloof! Ik ben ervan overtuigd dat dit de reden is waarom Jezus tegen zijn discipelen zei dat zijn volgelingen zouden worden gekenmerkt door het eten geven aan de hongerigen, het te drinken geven aan de dorstigen, de gastvrijheid voor immigranten, het kleden van de naakten en de zorg voor de zieken en gevangenen. De beschrijving in Matteüs 25 waarin Jezus onderscheid maakt tussen de schapen en de bokken, moet ons allemaal doen stilstaan en onszelf onderzoeken. Wat hij beschrijft gaat veel verder dan het doneren aan goede doelen, het ondersteunen van zendelingen die dit werk in het buitenland doen, of af en toe bij te dragen met voedsel en kleding. Het is een levensstijl die een hart voor kansarmen weerspiegelt - een hart dat de vooroordelen van de maatschappij overwint en die overvloedige liefde betoont aan mensen die de samenleving liever overboord gooit of opsluit.

Ongeacht welk land, werelddeel of periode in de geschiedenis we over spreken, de mensen wiens leven wordt geplaagd door honger, dorst, naaktheid, verlies van land, ziekte en opsluiting zijn vaak de mensen van achtergestelde etnische, sociale of religieuze groepen die door het gros van de maatschappij worden gewantrouwd, op wie wordt neergekeken en die worden afgewezen. Juist daarom, als welgestelden een levensstijl volgens Matteus 25 willen leven, kunnen ze dat niet zonder vriendschappen met mensen die heel anders zijn dan zijzelf. We kunnen dat niet doen zonder continue onze eigen voorkeuren, vooroordelen, gevoeligheden onder de loep te nemen, het kan niet zonder tegen de maatschappij in te gaan, je kunt daar niet omheen.

Hier komt het probleem: Wij, welgestelden, kunnen zelfs een beetje ongemak bijzonder moeilijk verdragen. We hebben drukke schema's en klagen over trage rijen bij de kassa en over het fileprobleem. We doen liever een schenking aan een goed doel dan dat we ons dagelijks leven zouden herschikken voor mensen met complexe problemen. Maar het schenken van 500 euro aan de voedselbank is een heel andere ervaring dan het luisteren naar een arme die je haar levensverhaal vertelt terwijl met haar door een deel van de stad rijdt dat je nog nooit eerder gezien hebt en haar helpt een paar boodschappen te doen, hetgeen haar zonder jou een week tijd zou kosten. Zal de gift een verschil maken? Absoluut! Het zal een tastbaar verschil zijn voor vele hongerige mensen in de stad. Maar het zal jou niet veranderen, het is te ver-van-je-bed. Er is geen relatie, geen uitwisseling, geen wederkerigheid.

Wat we eerst als ongemak ervaren, wordt door relaties omgekeerd. Het verschuift van ongemak naar nieuw perspectief, dan naar empathie en uiteindelijk naar liefde. Ik was overgevoelig voor de ongemakken in mijn leven, tot ik wakker werd en ontdekte dat voor mensen aan de rand van de maatschappij, het leven één groot, nooit eindigend ongemak is. Niets is gemakkelijk voor hen en zelfs eenvoudige dingen duren vier keer zo lang als voor mij. Iemand aan de rand, heeft geen ruimte. Hij is altijd een haar verwijderd van een grote crisis, ongeacht hoe hard hij werkt.

Mijn vriend Mac is een ex-gevangene die 4 maanden doorbracht in de gevangenis tussen eind 2001 en begin 2002. Door zijn strafblad heeft hij het moeilijk een vaste job te vinden. Maar hij is nooit bang geweest van hard werken, dus de afgelopen 13 jaar is hij erin geslaagd om allerlei tijdelijke jobs achter mekaar te doen om toch te voorzien in een inkomen voor hemzelf en zijn vrouw. Dat wil zeggen, totdat hij onlangs echt ziek werd en tijdelijk arbeidsongeschikt werd. De harde logica in zijn leven ziet er zo uit: geen werk = geen voedsel en geen geld voor huur = dakloos, hongerig, en op straat binnen een week.

Mijn eigen ongemakken zijn me iets minder hard gaan storen.

Er is een schril contrast tussen de neiging tot verveling en existentiële crisissen onder mijn rijke vrienden, zelfs bij de fulltime zendingswerkers, enerzijds, en de dagelijkse nabijheid van de werkelijke crisis bij mijn arme vrienden anderzijds. Dit contrast resulteert in de volgende paradox: tegenslag en strijd versterken geloof en moed bij de arme, maar bij de welgestelden veroorzaken ze vaak twijfel, angst en cynisme. Ik ben de tel kwijtgeraakt van het aantal middenklasse-kinderen die in de kerk zijn opgegroeid, maar die bij hun eerste echte crisis niet voldoende geestelijke ervaringen konden opbrengen om hen er doorheen te helpen. Die kinderen kregen alle kansen van hun ouders en kregen allerlei theologisch onderwijs, maar hun geloof werd verstikt en uitgehongerd omdat ze zo comfortabel gescheiden leefden van mensen aan de rand van de maatschappij, mensen van wie ze zoveel waardevolle dingen hadden kunnen leren en in wie ze Jezus op krachtige wijzen hadden kunnen ontmoeten. 


Om mensen aan de rand van de maatschappij werkelijk te leren liefhebben, moet er een verandering van denken komen, van liefdadigheid naar vereenzelviging met de ander. We moeten hun levens en verhalen binnenstappen en ons vereenzelvigen met hun worstelingen. We moeten ook hen toelaten in ons leven om zo onze worstelingen uit te dagen. Met liefdadigheid ontvang je macht over de ander, maar met vereenzelviging leg je die macht juist af. Liefdadigheid is gemakkelijk onder controle te houden, vereenzelviging met de ander is oncomfortabel, onvoorspelbaar en ongemakkelijk. Met liefdadigheid ben jij de held, met vereenzelviging in Christus jouw held en de ander zijn held.

Deze verandering van denken is niet gemakkelijk voor de welgestelden. Het is alsof je iemand die nooit traint, vraagt om met een thriatlon mee te doen. Stel je eens voor. De eerste training zou verschrikkelijk zijn. Je zou zeggen 'Dit is te moeilijk, dit wil ik niet nog eens doen!'. Anderzijds, als je jezelf toewijdt om te blijven trainen, zul je na een tijdje merken dat je lichaam niet continue meer in pijn is, je zult inder klagen, je spieren groeien en je kijkt zelfs uit naar de volgende training.

Je hoeft niet perfect te weten waar te beginnen. Bid gewoon vandaag "Heer, waar begin ik?". Vertrouw me, God zal antwoorden. Hij weet wat je nodig hebt.